زندگینامه عالم جلیل القدر ابوالشهید مرحوم حاج شیخ محمد باقر آذری

🔹 حماسه سازان همیشه جاوید روحانیت دامغان

197

زندگینامه عالم جلیل القدر ابوالشهید مرحوم حاج شیخ محمد باقر آذری

محمد باقر آذری فرزند حاج محمد ، سال ۱۳۸۷ش در دامغان دیده به جهان گشود.

《کتوم بودن》 از ویژگی های بارز ایشان بود و بر همین اساس اطلاعات دقیقی از وضعیت تحصیلی ایشان در حوزه در دست نمی باشد.
دوران خدمت سربازی ایشان در تهران و در زمان رضا شاه بوده است. در آن دوران مسئولیت هایی از سوی فرماندهان به ایشان پیشنهاد می شد اما وی از پذیرش آن سر باز می زد.

بعد از پایان خدمت سربازی در حدود سال ۱۳۰۸ش ، زمانی که رضا خان شرایط بسیار سختی را بر حوزه ها حاکم کرده بود و بعضا حوزه را از دست علماء خارج نموده و طلبه ها عمدتا از حوزه خارج شده بودند، ایشان به عشق پاسداری از حریم دین و مکتب اهل بیت علیهم السلام وارد حوزه علمیه می شود.

از بیان خاطراتی که از مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری نقل می کردند بر می آید که ورود ایشان به حوزه علمیه قم بوده و از اساتید مبرز و صاحب نفس آن حوزه کسب فیض نموده است.

مراحل سیر و سلوک عرفانی را نیز از محضر اساتیدی چون آقا میرزا مهدی اصفهانی بهره بردند که از جمله شاگردان صاحب نام آقا میرزا مهدی در حوزه مشهد مرحوم میرزا هاشم قزوینی ، حاج شیخ مجتبی قزوینی و آیت الله حاج شیخ کاظم دامغانی می باشد.

سه مدرسه علمیه دامغان شامل مدرسه حاج فتحعلی بیک ، مدرسه مطلب خان و مدرسه موسویه تحت اشغال رژیم رضاخانی بود. مرحوم آیت الله میرزا آقای ترابی بزرگ پس ورودشان به دامغان در شهریور ۱۳۲۰ش ، مدرسه موسویه《مدرسه آقا》را در گام اول با حمایت مردم و همراهی برخی از علماء آن زمان شهر مانند مرحوم آیت الله عالمی در اردیبهشت سال ۱۳۲۴ش از دست رژیم آزاد می نماید. مرحوم حاج آقای آذری نیز برای اداره امور حوزه در کنار ایشان قرار می گیرد و امور مالی و اجرایی حوزه به ایشان سپرده می شود.

وقتی طلبه ای از مشکلات حوزه گلایه می کرد مرحوم میرزا آقای ترابی می فرمودند:《من اداره حوزه را به دست آقای آذری سپردم که همه قبولش دارند》.‌لذا این عالم عارف مورد وثوق همه بوده است.

مرحوم حاج شیخ محمد باقر آذری در دامغان مسئول اخذ وجوهات و نیز ارتباط با قم برای دریافت کمک هزینه بوده که بتواند با آن هزینه های جاری حوزه و شهریه طلاب را پرداخت نماید. در دستخطی که در منزل ایشان بوده از سوی مرحوم حضرت آیت الله العظمی گلپایگانی آمده که:《در این زمان که وضع مالی مردم خوب نیست و ما هم در اداره حوزه در مضیقه هستیم اما نخواستم طلاب دامغان را فراموش کرده باشم لذا مبلغ هزار تومان فرستادم تا بین طلاب دامغان تقسیم شود》.

از خطیب شهیر و عالم پارسا و نام آشنای شهر دامغان مرحوم کربلایی سید طاهر شاهچراغی نقل هست که فرمودند:
《وقتی ما برای آغاز درس طلبگی وارد حوزه علمیه دامغان شدیم ،آن حوزه از سه شخصیت برجسته برخوردار بود ؛ مرحوم آیت الله میرزا آقای ترابی ، مرحوم حاج شیخ غلامحسین خیری و حاج شیخ محمد باقر آذری》.

حاج شیخ محمد باقر آذری ، این عالم پرهیزکار از همان آغاز نهضت با امام خمینی رحمت الله علیه آشنا شده و به اطرافیان همواره از ناسالم بودن راس حکومت و شاه سخن می گفت و بیان می کردند که باید راس حکومت عوض شود و انسانی سالم و پاک هدایت جامعه را بر عهده گیرد. در سال ۱۳۴۲ش وقتی عکس امام خمینی (ر ه) را به دامغان می آورند و از ترس عوامل رژیم بدنبال جایی برای پنهان کردن آن می گشتند مرحوم حاج آقای آذری عکس را تا مدتی در منزلشان نگهداری کردند.

با شروع حرکت های انقلابی در شهر دامغان ایشان همواره موید جریان انقلاب بوده و در تظاهرات های مردم دامغان علیه رژیم منحوس پهلوی شرکت می نمود. برخی از انقلابیون نیز برای برنامه ریزی مقابله با رژیم طاغوت از ایشان مشورت می گرفتند.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از حامیان و همراهان انقلاب بوده و در جواب کسانی که نسبت به مشکلات آن زمان همانند صف های طولانی نفت گلایه می کردند دائما می فرمودند: حالا کار درست شد و فرمان حرکت این مملکت بدست انسانی با تقوا قرار گرفت که مسیر را بدرستی طی می کند ، مهم رهبری کشور بود که درست شده است مابقی مسائل حل می شود.

در تنفیذ حکم ریاست جمهوری بنی صدر ، که هنگام گرفتن حکم از دست امام رفتار مناسبی نداشت ایشان نسبت به این رفتار بنی صدر انتقاد می کرد و آینده ناخوشایندی را برای وی می دید. اما در تنفیذ حکم ریاست جمهوری مقام معظم رهبری مدظله که حکم را از امام دریافت نمودند آینده درخشانی را برای ایشان می دیدند.

در دوران دفاع مقدس فرزند برومندش شهید محمد حسن آذری در بهمن ۱۳۶۱ش در عملیات والفجر مقدماتی در منطقه فکه از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفت و به مقام عظمای شهادت نائل آمد.

این عالم پارسا در حوزه علمیه دامغان به تدریس معالم ، لمعتین ، مکاسب و… اشتغال داشته است.

بعد از فوت مرحوم آیت الله خدایی ، امامت جماعت مسجد عالمی واقع در اول محله امام دامغان را به مدت ۱۵ سال برعهده داشت و مقید بود هر شب بعد از نماز عشاء چند دقیقه ای برای مردم صحبت کند.

این عارف بالله در سال ۱۳۷۰ش دعوت حق را لبیک گفت و در جوار مضجع نورانی و با صفای حضرت علی ابن موسی الرضا علیه السلام در صحن قدس حرم به خاک سپرده شد.